[ Pobierz całość w formacie PDF ]
katechezy.
46. Treści nauczania katechetycznego winny też być skorelowane z
metodami nauczania123, bowiem aby ziarno Słowa Bożego mogło zakiełkować i
dojrzeć na dobrej glebie, musi zostać zasiane we właściwy sposób i przez
zdolnego siewcę124. Dobór metod nauczania katechetycznego winien być
dokonywany zarówno ze względu na katechizowanych i ich poziom
intelektualny, jak i ze względu na cele, jakim ma służyć dana jednostka
katechetyczna, a także ze względu na środowisko nauczania. Różnorodność
stosowanych w katechezie metod wynika w pewnym stopniu z faktu pluralizmu
zadań
nauczania
katechetycznego,
jak
i
pluralistycznego
wymiaru
rzeczywistości i świata, w jaki katecheza ma wprowadzać ucznia. Wszystkie
metody, jakimi posługuje się katecheza, winny harmonijnie łączyć się i
uzupełniać, przede wszystkim ze względu na postulat integracji celów i treści
121
122
123
124
Katechetycznej (26 IX 1992), 4.
Jan Paweł II, Formacja katechistów. Katecheza środowa (6 III 1985), 4.
DOK 114..
Zob. DOK 149.
Jan Paweł II, Katecheza w służbie inkulturacji. Przemówienie do członków Międzynarodowej Rady
43
nauczania, jak i ścisłego związku, jaki winien łączyć katechezę z pozostałymi
formami działalności duszpasterskiej.
Wśród
metod
nauczania
katechetycznego
nie
może
zabraknąć
memoryzacji, bowiem katecheza jest częścią tej „pamięci” Kościoła, która
zachowuje
wśród
nas
żywą
obecność
Chrystusa125.
Przedmiotem
zapamiętywania winny być formuły modlitewne oraz syntetyczne ujęcia formuł
wiary. Autorzy programów i podręczników katechetycznych winni wyodrębnić
proponowane
formuły przeznaczone do memoryzacji. Należy jednakże
pamiętać, że memoryzacja, aczkolwiek ważna i potrzebna, nie może wyprzeć
innych metod przyswajania przez katechizowanych treści wiary.
47. Język używany w przekazie katechetycznym winien zachować swoją
odrębność, jako język religijny, informujący i wprowadzający w tajemnicę
Boga, a jednocześnie winien pozostać żywy i komunikatywny, związany z
doświadczeniami życiowymi adresatów katechezy. Katecheza winna również
posługiwać się językiem poprawnym i czystym, unikając wszelkich form
wulgaryzmu. Szczególny szacunek dla języka ojczystego w przekazie
katechetycznym wynika również z faktu, że był on zawsze twierdzą tożsamości
narodowej. W ten sposób język ma szansę stać się środkiem inkulturacji
przekazu katechetycznego.
Istotną cechą języka katechezy powinna być jego zgodność z prawdą. W
dzisiejszych czasach język bywa często nadużywany, ponieważ każe mu się
służyć zakłamaniu ideologicznemu, niwelowaniu sposobów myślenia i spychania
człowieka do rzędu jakby przedmiotu126. Pewną formą zakłamania języka są
stereotypy. Stanowią one wprawdzie narzędzie porządkujące wiadomości, w
które, zwłaszcza młodych, wyposażają szkoła i media, ale jednocześnie
powodują schematyczność w postrzeganiu świata oraz wykształcają uprzedzenia
wobec prawdy.
125
126
CT 55; DOK 154.
CT 59.
44
Deprecjonowanie języka prowadzi do sytuacji, w której katechizowani
nieufnie odnoszą się do przekazywanych treści. Język katechezy nie może
wypaczać prawd wiary127, a poprzez jasny i systematyczny wykład winien
przywracać słowom ich znaczenie. Winien on też zachować swoistość i
odrębność, gdyż mówi o rzeczywistości głębszej i ważniejszej od tej, o której
informuje potoczny język rozrywki i reklamy.
48. Nie można zaniedbać również tych możliwości, jakie stwarzają
katechezie, zwłaszcza w realizacji funkcji nauczania, środki społecznej
komunikacji. Są one pierwszym aeropagiem współczesnym, który jednoczy
ludzkość128. Wykorzystanie środków społecznej komunikacji wymaga od
pracowników katechezy poważnej troski o poznanie, kompetencję oraz
umiejętne i aktualne [ich] wykorzystanie129. Należy popierać przede wszystkim
tworzenie
takich
materiałów
dydaktycznych,
zwłaszcza
podręczników
katechetycznych, które będą posiadać swoistą obudowę medialną w postaci
kaset audio i video oraz programów komputerowych.
W korzystaniu w katechezie ze środków społecznej komunikacji trzeba z
jednej strony pamiętać o szansie, jaką one stwarzają dla ewangelizacji, ale z
drugiej także o tym, aby one nie zasłaniały i nie utrudniały realizacji głównych
celów katechetycznych. Możliwości techniczne mediów nie mogą przesłonić
prawdziwego orędzia Ewangelii, którym jest Jezus Chrystus wczoraj, dziś, ten
sam na wieki (Hbr 13,8)130. Stąd w korzystaniu ze środków społecznej
komunikacji należy zachować ostrożność i roztropność. Nie można też w
katechezie zaniedbać wychowania do roztropnego korzystania z mediów131.
127
128
129
130
131
Tamże.
RMi 37.
DOK 161.
Zob. NMI 29.
Zob. PSPK 79-81.
45
49. Niedocenianie formacji intelektualnej w procesie kształtowania i
rozwoju wiary jest zagrożeniem dla nauczania katechetycznego. Może ono
wynikać z niewłaściwego pojmowania samej wiary, z hołdowania stereotypowi
sprzeczności między wiarą a wiedzą, a także z nacechowanej relatywizmem
postawy wobec prawdy. Niedocenianie formacji intelektualnej w nauczaniu
katechetycznym prowadzi do oderwania wiary od prawdy. Wynikiem tego jest
postawa indyferentyzmu religijnego, a w praktyce uleganie wpływom sekt, które
zwykle wykorzystują niewiedzę swoich adeptów. Nauczanie katechetyczne
wykształca u katechizowanych niezależność poglądów i stwarza warunki do
rozwiązywania samemu własnych problemów religijnych.
50. Innym niebezpieczeństwem dla nauczania katechetycznego jest
redukowanie katechezy do przekazu samej doktryny. Przekaz taki prowadzi do
jednostronnego ujmowania zagadnień wiary, ponieważ nie kształtuje postaw, a
w konsekwencji nie wywiera wpływu na życie. Powstaje w ten sposób
rozdźwięk między wiarą a życiem.
[ Pobierz całość w formacie PDF ]