[ Pobierz całość w formacie PDF ]
strusie pióra, metal), podkreślał autorytet osób sprawujących władzę.
Wachlarz służył w liturgii celom praktycznym, odpędzaniu owadów od Postaci
eucharystycznych. O korzystaniu z wachlarza wspomina też Durand, wachlarz był w
użyciu w XIV w. (OR XIV). Stopniowo rezygnowano jednak ze stosowania wachlarzy,
które stały się ozdobą w czasie uroczystych procesji, gdy papieża niesiono na sedes
gestatoria; wachlarze ustawiano po obu stronach papieskiego tronu podczas
sprawowania przez niego Eucharystii. Paweł VI polecił je wycofać, nadal stosowane są
w liturgii armeńskiej i greckiej.
caeremonialeromanum.com
caeremonialeromanum.com
s. 1670
WESTIARIUSZ
Określenie osoby odpowiedzialnej za przechowywanie szat dostojników kościelnych i
świeckich, również w zakonach. W vestiarium przechowywano szaty papieskie oraz
biskupie (cymilia episcopi: Liber pontificalis, I, 328), Duchesne) i naczynia
liturgiczne. Do obowiązków westiariusza należało dostarczenie ewangeliarza, naczyń i
szat do celebracji Mszy. Westiariusz jechał na koniu w bezpośredniej bliskości
papieża. Dotychczas znane jest imię tylko jednego westiariusza Baiolusa (za papieża
Hadriana I było czterech westiariuszy).
s. 1672
Z POMOC AASKI BO%7Å‚EJ
Auxiliante Domino. Formuła rozpoczynająca przemówienie papieża przed
udzieleniem świeceń diakonatu i prezbiteratu. Podaje ją GeV nr 141. Formuła
odwoływała się także do Jezusa Chrystusa Zbawiciela. Zawierałą imię święconego
oraz miejsce wspólnoty, dla której był święcony (titulus). Sobór Chalcedoński (kan. 6)
zabraniał święceń absolutnych, tj. bez przeznaczenia do określonej wspólnoty czy
obowiązków duszpasterskich. Formułę kończyło wezwanie o ujawnienie zarzutów,
gdyby ktoś był przeciwny kandydatowi. Pierwsza część formuły stosowana jest do
dziÅ›, a mianowicie: Z pomocÄ… Pana Boga i Zbawiciela naszego Jezusa Chrystusa
wybieramy tych naszych braci na urząd diakona (prezbitera) . Formułę Auxiliante
uważa P. M. Gy (Les anciennes prières d ordination) za odpowiadajÄ…cÄ… sÅ‚ynnej
biazntyjskiej: He theia charis łaska Boża.
s. 1716
ZAOTA RÓ%7Å‚A
Róża niesiona przez papieża w procesji do kościoła stacyjnego św. Krzyża
Jerozolimskiego w 4 niedzielę Wielkiego Postu (połowa czasu postnego), zwaną
laetare. Początkowo był to żywy kwiat, następnie ze złota, jeszcze pózniej wypełniony
balsamem. Papież Innocenty III (1198 1216) podkreślał, że całe oficjum tego dnia
jest przeniknięte radością, wręcz przeładowane szczęściem, które symbolizuje kwiat.
Róża mocniej niż inne kwiaty raduje kolorem, odświeża zapachem, wzmacnia
smakiem (PL 217, 393).
Pobłogosławienie róży odbywało się w sposób uroczysty. Stosowano szaty koloru róży,
okadzano róże w trakcie recytowania odpowiednich modlitw. Zwyczaj ten został
przejęty z Bizancjum, gdzie był praktykowany w celu uczczenia krzyża w połowie
Wielkiego Postu, lub ze zwyczajów ludowych związanych z wiosną.
Dawny zwyczaj, po raz pierwszy wspomniany za papieża Leona IX, który łączy różę z
uczczeniem krzyża Chrystusowego (1049), opisał Canonicus Benedykt od św. Piotra.
Jego zdaniem papież w homilii objaśniał znaczenie róży, ukazywał ją zebranym.
Papież przekazywał różę prefektowi miasta lub innej zasłużonej osobistości albo
caeremonialeromanum.com
caeremonialeromanum.com
miastu (np. Wenecja) czy bazylice rzymskiej. Wreszcie utarł się zwyczaj
przekazywania róży regentkom (stąd niemiecka nazwa Tugendrose róża cnoty).
Ostanią była Elena z Italii (Pius XI w 1937). W 1953 przekazano różę bazylice w Goa;
Paweł VI w 1965 przekazał różę bazylice Najświętszej Maryi Panny Fatimskiej dla
wspomnienia oddania świata Niepokalanemu Sercu Najświętszej Maryi Panny; Jan
Paweł II przekazał róże niektórym sanktuariom maryjnym.
s. 1734
ZMIESZANIE ZWITYCH POSTACI W MSZY RZYMSKIEJ (COMMIXTIO)
W Mszy papieskiej jeszcze w VIII w. papież wkładał sancta, tj. Hostię zachowaną z
poprzedniej Mszy, tę partykułę ukazywano mu przy wejściu do bazyliki. Ten gest miał
wyrażać kontynuację Eucharystii. Praktyka z sancta została zaniechana.
s. 1735
---
ks. Bogusław Nadolski, Leksykon liturgii, Poznań 2006.
caeremonialeromanum.com
[ Pobierz całość w formacie PDF ]